Een paar weken geleden ging ik samen met fotomaatje Jan naar Urk. Nadat we onze inkopen hadden gedaan bij Camera.nu zijn we naar het IJsselmeer gereden. Na het nuttigen van de lunch maakte we daar een kleine rondwandeling.

Urk, een historisch vissersdorp gelegen in de provincie Flevoland, heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de Middeleeuwen. Ooit was Urk een eiland, omgeven door de Zuiderzee. Deze geografische isolatie droeg bij aan de unieke cultuur en hechte gemeenschap die Urk kenmerkten. Als een gemeenschap die leefde van de visserij, was Urk volledig afhankelijk van de zee voor haar bestaan. Deze afhankelijkheid van de zee versterkte de onderlinge band tussen de bewoners, die elkaar steunden in voor- en tegenspoed.

Hun geïsoleerde ligging en traditionele manier van leven maakten hen tot een buitenbeentje in de Nederlandse samenleving. Ze werden soms gezien als eigenzinnig en ze werden achtergesteld. Hun sterke religieuze overtuiging werd niet altijd begrepen door buitenstaanders. Desondanks hield de gemeenschap van Urk vast aan haar tradities en waarden en slaagde erin haar unieke identiteit te behouden. De hechte banden binnen de gemeenschap zorgen voor solidariteit en saamhorigheid, ook in de moeilijkste tijden.

Met de inpoldering van de Zuiderzee in de 20e eeuw verloor Urk zijn status als eiland, maar de geest van de gemeenschap bleef onveranderd. Vandaag de dag blijft Urk een trotse gemeenschap met een rijke maritieme geschiedenis en een sterke band met de zee. Hoewel de tijden zijn veranderd en de visserij-industrie is geëvolueerd, blijft Urk een symbool van veerkracht, doorzettingsvermogen en gemeenschapszin. Daarbij houdt men sterk vast aan een grote mate van vrijheid…

Zoals de vuurtoren eeuwenlang een baken was voor de vissers op zee zo is het geloof een baken voor de Urkers. Op zondagen verzamelen de inwoners zich in de kerken, waar gebeden en lofzangen de lucht vullen. Daar waar de banden tussen buren, vrienden en familie worden versterkt. Ik luister graag naar de zang van een Urker mannenkoor, waarbij ik uit volle borst mee zing met een van mijn lievelingsliederen.

Maar het gaat verder dan alleen de zondagse eredienst. Urk is doordrongen van een cultuur van zorgzaamheid en medeleven. Of het nu gaat om vreugdevolle momenten zoals geboortes en huwelijken, of om moeilijke tijden zoals ziekte of verlies, de gemeenschap staat altijd klaar om elkaar te steunen en te helpen. Van het brengen van maaltijden tot het bieden van een luisterend oor. De Urkers tonen een onvoorwaardelijke solidariteit die diep geworteld is in hun geloof en tradities.

We hadden onze auto geparkeerd bij het Vissersmonument. Dit monument werd opgericht ter nagedachtenis aan de omgekomen vissers.

Op de laatste plaquette staan de namen vermeld van twee vissers die met hun kotter zijn vergaan in 2019. Uit onderzoek bleek dat ten minste één van de twee netten van de garnalenkotter was blijven haken aan het wrak van een in de Tweede Wereldoorlog gezonken stoomschip. Bij pogingen van de twee vissers om de netten weer los te krijgen ging het mis. Er kwam te veel gewicht aan één kant te liggen waardoor het schip kapseisde.

Ook in 2020 kapseisde een garnalenkotter. De opvarenden werden op tijd gered. Deze twee gebeurtenissen maken volgens de Onderzoeksraad duidelijk dat het bij dit type schip gevaarlijk kan zijn als het schip ‘asymmetrisch’ is beladen. Daarvan is sprake als aan de ene kant van de kotter wel een vistuig hangt en aan de andere zijde niet. Volgens de onderzoekers was het risico op kapseizen niet onbekend, maar het feit dat dit zo snel kan gebeuren wel. Zie deze site.

De lichamen van de mannen die in 2019 op zee zijn omgekomen zijn gelukkig geborgen. De meeste vissers die met hun schip vergaan, worden nooit meer gevonden. Dat is voor de nabestaanden het ergste scenario…