Een paar weken geleden maakten Jan en ik een prachtige rondvaart met It Fryske Gea door Nationaal Park De Alde Feanen. Jan had deze tocht als verrassing voor mij geboekt en ik was meteen heel enthousiast.

Jan heeft op zijn weblog in 14 delen een gedetailleerd en prachtig verslag geschreven. Ik houd het hier bij één serie, als een beknopte samenvatting van deze onvergetelijke tocht.

Ons startpunt was in de haven van Earnewâld, waar de kapitein ons hartelijk verwelkomde.

Na een korte introductie door onze gids Andries op het warme benedendek, begaven we ons met z’n allen naar het bovendek. De noordoostenwind was stevig en met slechts 10 graden voelde het fris aan, maar daar kregen we iets moois voor terug: een kraakheldere lucht en een adembenemend uitzicht over het waterrijke landschap.

De gids ging enthousiast verder met het delen van zijn kennis over dit unieke gebied. Een groot voordeel van zo’n excursie met meerdere mensen is dat er simpelweg méér wordt gezien dan wanneer je alleen op pad bent. Ogen speuren in alle richtingen en met verrekijkers in de aanslag ontgaat de ervaren natuurkenners werkelijk niets. En zo kwam het dat we, nog maar net onderweg, al de eerste zeearend in het vizier kregen – indrukwekkend en majestueus.

We voeren steeds dieper het hart van De Alde Feanen in. De zon schitterde op het water en zorgde voor een mooie sfeer. Aan bakboord ontvouwde zich een bijzonder landschap, een mozaïek van petgaten en smalle legakkers, ontstaan door het turfgraven tijdens de vervening.

Natuurlijk kon ik het niet laten om een foto te maken van Jan, zichtbaar genietend van het moment.

Even verderop wees iemand ons op een zeearend, hoog neergestreken in een boom. Hij zat ver weg, maar met maximaal inzoomen en wat croppen kon ik hem toch nog redelijk vastleggen. Een indrukwekkende verschijning, zelfs op afstand.

Even later werden we getrakteerd op een prachtig tafereel: een skûtsje zeilde voorbij. Een op en top Friese beleving.

Tijdens onze vaartocht voeren we langs tientallen huisjes. Wat deze tweede woningen bijzonder maakt, is dat ze uitsluitend per boot bereikbaar zijn én niet zijn aangesloten op gas, elektriciteit, stromend water of riolering. De huisjes hebben een adres, dat begint met ‘Alde Feanen’ gevolgd door een nummer.

Opmerkelijk is dat deze optrekjes nooit te koop komen. Elk huisje staat op een plek waar in de tijd van de vervening een arbeiderswoning stond. Door vererving kunnen die huisjes nog steeds blijven staan en is overdracht op iemand anders niet mogelijk, zo schreef Jan op zijn weblog.

Hoe idyllisch de plek en het huisje ook mogen zijn, onderhoud blijft nodig. Er moet worden geschilderd, de beschoeiing vraagt soms om vernieuwing, en het gras moet natuurlijk ook gewoon gemaaid worden…

Op de eerste foto staat de boom met het nest van de zeearend. In De Alde Feanen broedt het zeearendpaar al sinds 2016. Sindsdien is het nest meerdere keren hergebruikt en verder uitgebouwd tot een diameter van zo’n 2 meter. Het is daarmee een van de bekendere en beter gemonitorde zeearendnesten van Nederland. Schuin boven het nest hangt een webcam van It Fryske Gea. De beelden zijn hier te bekijken.

Op de tweede foto vaart een vrachtschip over het Prinses Margrietkanaal. Precies op dat moment ontdekte een van de passagiers een zeearend in het weiland bij een groep grauwe ganzen. Het bleek een jong exemplaar. Voor de volwassen ganzen vormde hij geen direct gevaar, die zijn te groot voor een zeearend. Jonge ganzen daarentegen kunnen wél op het menu staan. Waarschijnlijk was de zeearend daar met een tactiek: door zijn aanwezigheid probeert hij de ganzen op te laten vliegen. In de onrust die dan ontstaat, hoopt hij een andere, kleinere prooi te verrassen en te grijpen.

Aangekomen op dit punt zagen we meerdere reeën door het veld bewegen. Later, toen ik de foto’s op de computer bekeek, viel me iets op: het ree aan de linkerkant leek niet helemaal in orde. Het dier had een opvallende zwelling bij zijn kaak.

Even later voeren we langs een pontje. Tot mijn verrassing herkende ik het meteen: dit was hetzelfde pontje waar we afgelopen zomer tijdens een van onze fietstochten gebruik van hadden gemaakt. Leuk om zo onverwachts een vertrouwd plekje tegen te komen vanaf het water.

Op het open water, met een straffe wind, was het flink koud op het bovendek. Ik was dan ook heel blij met het extra vest dat ik van Aafje had gekregen. Zodra we vanaf het open water een smalle vaart invoeren, voelde het meteen een stuk aangenamer. Door het passeren van een klein bootje werd goed zichtbaar hoe hoog we stonden en we daardoor een prachtig, weids uitzicht hadden over het omringende landschap.

Na een prachtige tocht keerden we terug in de haven van Earnewâld. Daar passeerden we nog een bootje dat waarschijnlijk op weg was met boodschappen naar een van de vakantiehuisjes in het gebied.

Onze kapitein had zijn taak uitstekend volbracht. Dankzij de zon én de zonnepanelen op de Blaustirns konden we tweeënhalf uur lang geruisloos genieten van het varen. De gids en bemanning waren vriendelijk, ontspannen en bovenal deskundig, een fijne combinatie die de tocht extra bijzonder maakte. Voor ons was dit de eerste keer, maar zeker niet de laatste.

Jan, dank je wel voor deze mooie verrassing!