Na mijn fotosessie van de zeehonden bij de kijkwand in Termunten wandelde ik door naar de nabijgelegen bunkers van Batterij Fiemel.

Deze batterij maakte onderdeel uit van de Atlantikwall, de meer dan 5.000 kilometer lange verdedigingslinie die de Duitsers langs de West-Europese kust aanlegden om een geallieerde invasie vanaf zee te voorkomen. Het complex bij Fiemel bestond ooit uit zo’n veertig bouwwerken, waaronder bunkers, munitieopslagplaatsen en geschutstellingen.

Tijdens de bevrijding van Groningen in april 1945 werd hier hevig gevochten. Vanuit Batterij Fiemel boden de Duitse troepen hardnekkig verzet tegen de oprukkende geallieerden, waardoor deze stelling een belangrijke rol speelde in de gevechten in de regio.

Ik maakte eerst een rondgang om de gesloten bunker. Gesloten voor mensen, maar niet voor vleermuizen: via een smalle spleet in de deur kunnen ze vrij in- en uitvliegen. Op een informatiebord, met prachtige foto’s van verschillende soorten vleermuizen, werd uitgelegd hoe de dieren hier leven en overwinteren. Even verderop stond een paal met een kastje, waarin een opgezette vleermuis te zien was, bedoeld om bezoekers een beeld te geven van deze nachtelijke bewoners.

De bunkers blijken niet alleen een toevluchtsoord voor vleermuizen te zijn, maar ook het domein van boerenzwaluwen. Op deze foto heb ik toevallig een zwaluw vastgelegd die net naar buiten vliegt. Zien jullie hem ook? Het is mooi om te lezen hoe deze oude oorlogsresten nu een veilig thuis bieden aan zoveel dieren.

Daarna wandelde ik door naar de andere bunker. Bovenop deze bunker staat een replica van het luchtafweergeschut dat hier tijdens de oorlog heeft gestaan. De deur naar het dak was helaas gesloten; toegang is alleen mogelijk tijdens de openingstijden van het nabijgelegen bezoekerscentrum Dollard. Begrijpelijk natuurlijk – het beheer gebeurt door vrijwilligers – maar toch jammer dat het op deze dag in de schoolvakantie niet toegankelijk was.

In deze bunker wordt het verhaal verteld van Marine Flak Batterie Fiemel, in de volksmond beter bekend als Batterij Fiemel.  De derde foto is van de site van Het Groninger Landschap.

Tegen het plafond van de bunker hangen nesten van boerenzwaluwen. Ondanks het weinige licht lukte het om er toch een paar aardige foto’s van te maken. Ik had geluk: precies op dat moment waagde een jong zijn eerste vlucht. De sluitertijd was eigenlijk te lang om de beweging scherp vast te leggen, maar in dit geval gaat het niet om de perfecte foto, maar om het bijzondere moment.