Damherten in het wild

Op een middag reed ik van Makkinga naar Oldeberkoop. In een weiland vlak langs de weg zag ik een grote groep damherten grazen. Ik had ze nog nooit eerder van zo dichtbij langs de weg gezien. Ik parkeerde mijn auto voorzichtig in de berm en maakte een fotoserie. Het weer was die dag wisselvallig, met af en toe buien, en dat is terug te zien op de foto’s.

In Friesland is er grote zorg over de overlast die damherten veroorzaken. Vooral in het gebied rond Katlijk en Oranjewoud levert hun aanwezigheid steeds vaker problemen op. De populatie is daar de afgelopen jaren sterk gegroeid, van ongeveer 600 dieren in het voorjaar van 2024 tot naar schatting 950 in het najaar van datzelfde jaar.

Eén van de grootste zorgen is de verkeersveiligheid. Damherten steken regelmatig onverwachts wegen over, vooral in de schemering en in de nachtelijke uren, wat leidt tot gevaarlijke situaties. In 2023 werden er in deze regio meer dan dertig aanrijdingen met damherten geregistreerd.

Naast het verkeer ondervinden ook natuur en landbouw de gevolgen van de groeiende damhertenpopulatie. De dieren veroorzaken aanzienlijke schade door het eten van jonge bomen, struiken en landbouwgewassen. Boeren klagen over vernielde percelen en ook tuineigenaren zien hun planten verdwijnen.

Ook ecologisch gezien zijn er zorgen. Door hun voorkeur voor bepaalde planten kunnen damherten de natuurlijke balans in een gebied verstoren. Overbegrazing leidt ertoe dat sommige plantensoorten verdwijnen, terwijl andere juist dominanter worden. Dit heeft een negatief effect op de biodiversiteit, omdat het ecosysteem in onbalans raakt. Waar de aanwezigheid van damherten ooit als bijzonder werd gezien, groeit nu de roep om beheersmaatregelen om verdere schade te voorkomen.

Het plan was om jaarlijks ongeveer 200 dieren te doden, met als doel de populatie terug te brengen naar een beheersbaar aantal. Echter, in februari 2025 oordeelde de rechtbank dat de provincie onvoldoende had gemotiveerd waarom de populatie verkleind zou moeten worden, waardoor het afschot voorlopig niet doorgaat. Totdat er een definitieve uitspraak is over de bezwaren tegen het afschot, blijft de situatie ongewijzigd. De provincie wacht op de uitspraak van de bezwaarschriftencommissie, die gepland staat voor 17 juni 2025.