Mooie wolkenluchten

Na de koffie met citroentaart stapten we in de auto om naar het noordelijke deel van het voormalig eiland Schokland te rijden. We parkeerden de auto en begonnen aan onze wandeling. We waren de enige bezoekers.

Naar het noorden toe zag de lucht er dreigend uit, maar in het zuiden zag de lucht er vriendelijk uit. Een van de dames heeft zich heerlijk uitgeleefd op dit monument.

In de Gouden Eeuw was Schokland een welvarend eiland. In de periode na de Gouden Eeuw kwam er een einde aan die welvaart. De bodem van Schokland bestond uit slappe veengrond. Door stormen en hoogwater werden vele stukken grond weggeslagen. In 2 eeuwen tijd werd het eiland 2 keer zo klein.

Om het wegslaan van de grond te voorkomen werd het eiland gedeeltelijk beschermd door een palenscherm. Die bescherming was niet afdoende en de overheid moest iedere keer weer opnieuw investeren in het beschermen van dit eiland. De overheid zag dat toen als ‘Dweilen met de kraan open’.

In die jaren had men nog een groot probleem en dat was de aanwezigheid van de paalworm. De paalworm vrat zich in het hout en maakte het hout bros. Men zag dit niet van buitenaf, maar men zag pas de gevolgen als het hout werd weggeslagen tijdens storm en hoogtij.

In februari 1825 had men te maken met een storm met orkaankracht en springtij. Het hele eiland stond onder water. Mensen zochten hun inkomen op zolders en daken van huizen. Er zijn toen 13 mensen, waaronder 8 kinderen omgekomen.

De ravage was enorm, toch bleven de mensen op het eiland en bouwden ze hun bestaan weer op. De mensen hadden een sterke binding met de Zuiderzee. ‘De zee geeft, de zee neemt’.

Zicht op de Misthoorn en de woning van de Lichtwachter. In de volgende serie kom ik daar op terug.

We wandelen verder richting de nieuwe palenrij.

Verscholen in het riet vlakbij de palenrij zat een vogeltje te roepen. Even later kwam het vogeltje tevoorschijn met in de snavel een lekker hapje. Het was een kleine karekiet.

In juni is er een miniserie op tv geweest waarin Huub Stapel onderzoekt welke invloed het afsluiten van de Zuiderzee heeft gehad op bedrijven, de natuur en op de bewoners van de kustplaatsen. Hij gaat op zoek naar families die hun leven ineens een andere richting moesten geven. Het voormalige eiland Schokland wordt voornamelijk in de eerste aflevering belicht. Klik hier om de aflevering, Ons Zeetje te bekijken. (Onderstaande foto is een PrintScreen.)

Wordt vervolgd.

Onlangs zijn we met vier dames van de interessegroep, fotografie op stap geweest naar Schokland. Bij het bezoekerscentrum liggen grote rotsblokken. Deze gletsjerstenen zijn geschonken door de Noorse gemeente Ringerike aan de gemeente Noordoostpolder vanwege hun vriendschappelijke betrekkingen. Op deze site kun je er alles over lezen.

Eeuwenlang is Schokland een eiland in de Zuiderzee. Met de aanleg van de Noordoostpolder komt Schokland in 1942 midden in nieuw polderland te liggen. Als een vis op het droge. Schokland en omgeving blijkt een archeologische goudmijn. Het gebied heeft lange tijd onder water gelegen. De ondergrond is daardoor vrijwel onaangetast gebleven. Door het bestuderen van op elkaar liggende bodemlagen is de wordingsgeschiedenis in kaart gebracht. Over een periode van tienduizenden jaren zijn de (pre)historische landschappen gereconstrueerd. Prachtige archeologische vondsten tonen aan dat hier al duizenden jaren geleden mensen wonen.

Het boek ‘Eens ging de zee hier tekeer’ heb ik een half jaar geleden gelezen. In dit boek vertelt Eva Vriend over de geschiedenis van de Zuiderzee wat later het IJsselmeer werd. Ook over Schokland wordt in dat boek geschreven, over de vele overstromingen en de bittere armoede. Nadat we ons hebben laten informeren in het bezoekerscentrum en met hulp van een plattegrond gingen we op stap. Wat het weer en de wolkenluchten betreft hadden we het niet beter kunnen treffen.

Toen we al een flink stuk gewandeld hebben keken we terug naar de Middelbuurt. De buurt waar we gestart waren. De kerk in de Middelbuurt wordt regelmatig gebruikt als trouwlocatie.

Op de middag dat wij er waren was er ook een trouwerij.

Na een tijdje kwamen we aan bij terp, de Zuidert. Terp de Zuidert was de kleinste woonbuurt op Schokland. In de 19e eeuw woonden hier circa 70 mensen.

De terp werd bewoond vanaf 1400. In 1775 zijn de huizen door brand verwoest en daarna heropgebouwd. De Zuidert met destijds 14 gezinnen is in 1855 ontruimd, waarna vier jaar later geheel Schokland ontruimd werd. De terp is tegenwoordig een rijksmonument. Op de terp is een woning en een waterput gereconstrueerd. Bron is Wikipedia.