In deze periode hebben we te maken met extreem hoog water. Elf waterschappen hebben opgeschaald. Met name in het oosten zijn extra mensen en middelen ingezet. Zo zijn rond de Regge, Dinkel en Vecht waterstanden gemeten die eens in de tien jaar voorkomen. De waterschappen blijven dag en nacht aan het werk om het water in goede banen te leiden en zo snel mogelijk af te voeren. Donderdag 28 december wordt een hoogwaterpiek bij Lobith verwacht van circa 14.70 meter boven NAP. Die verplaatst zich de dagen erna over de rivieren door Nederland heen. Ook de komende dagen wordt nog regen voorspeld. Het hangt er dan van af hoeveel men tussentijds heeft kunnen wegpompen. Men houdt er rekening mee dat de waterpeilen nog wat verder stijgen en dat de rivieren op plaatsen nog breder uitwaaieren.

Op tweede kerstdag ging ik al vroeg op pad om er foto’s van te maken. Vanaf het Zwarte Water reed ik via Hasselt, binnendoor richting de Vecht. Ik kwam door buurtschap Streukel. In Streukel staan twee gemalen naast elkaar. Zie Google Maps. Het gemaal Streukelerzijl van bijna 100 jaar oud springt gelijk in het oog. Het naastgelegen vijzelgemaal Galgenrak wat gebouwd is in 1978 is minder opvallend.

Nadat ik de auto geparkeerd had kwam een werknemer van Waterschap Drents Overijsselse Delta kwam naar mij toe. We maakten een praatje. Hij vertelde meer details over de gemalen, over de capaciteit van de gemalen en over zijn werk. Omdat ik niet alle getallen heb onthouden heb ik hun website geraadpleegd.

Met een totale capaciteit van 1200 kuub per minuut speelt het gemaal een cruciale rol in de waterhuishouding van de achterliggende polders die rond de NAP-nullijn liggen. Voor 1925 was lozing van water uit dit gebied alleen mogelijk bij eb in de Zuiderzee via de voormalige afwateringssluis. 

Naast gemaal Streukelerzijl werd in 1979 een tweede gemaal gebouwd, het vijzelgemaal Galgenrak. Gemaal Galgerak zorgt voor het peilbeheer van de noordelijke polders. Beide gemalen samen zorgen bij hoog buitenwater ook voor de bemaling van de Dedemsvaart. Het water wordt afgevoerd via het Zwarte Water, het Zwarte meer en uiteindelijk geloosd op het IJsselmeer. Bron is deze site.

Ik had al enkele foto’s gemaakt aan de buitenkant en probeerde door het raampje heen een foto te maken van het interieur. Dat was wat lastig omdat de onderste raampjes geblindeerd waren.

Toen de werknemer zag dat ik foto’s nam door de raampjes, nodigde hij ons uit om binnen een kijkje te nemen. Er had zich inmiddels nog een andere belangstellende bij ons aangesloten. Deze unieke kans lieten we ons niet ontgaan. Binnen maakte snel een aantal foto’s. Veel tijd hadden we niet, want de man moest wel weer door met zijn werk.

Oorspronkelijk werden veel gemalen met een dieselmotor aangedreven, maar tegenwoordig wordt dat in veel gevallen met een elektromotor gedaan. Dieselmotoren in een gemaal zijn zeldzaam geworden en naar verwachting binnen 10 jaar allemaal vervangen door een duurzamere variant. Gemaal Streukelerzijl heeft een zogenaamde hybride aandrijving van zowel elektro-, als dieselmotoren. Het gemaal is daarmee een heel vroeg voorbeeld van een poldergemaal dat door een combinatie van dieselmotoren en elektromotoren werd aangedreven. De dieselmotor in gemaal Streukelerzijl is nog steeds inzetbaar. Daarmee is het gemaal een belangrijk onderdeel van cultuur historisch watererfgoed. Tevens is het een gemeentelijk monument. 

Morgen rijden we verder over de Gennerdijk...