Landgoed De Slotplaats

Vorige week werd ik voor een gezamenlijke fotokuier verwacht bij mijn fotomaatje, Jan. Ik arriveerde rond koffietijd. Aafje was net thuisgekomen met een oliebollen en appelflappen. Die hebben we ons bij de koffie heerlijk laten smaken. Na de koffie kwam Jan met een aantal opties voor een fotokuier. Ik vroeg Jan ons naar een plek te leiden waar ik nog niet eerder was geweest. En zo reden we even later vanuit Drachten in zuidoostelijke richting. Het was voor mij een verrassing waar we zouden uitkomen. Toen we op onze bestemming uit de auto stapten piepte de zon net even door de bewolking.

We waren aangekomen bij landgoed De Slotplaats in Bakkeveen. Vanaf de volle parkeerplaats wandelden we naar theehuis De Slotplaats.

Aan weerszijden van het pad staan historische fruitbomen. Aan de bordjes te zien kon men via Natuurmonumenten en Libelle een fruitboom winnen. Ik heb op internet nog gezocht naar die wedstrijd, maar ik heb er niets over gevonden.

Het huidige landhuis De Slotplaats heeft een geschiedenis die teruggaat tot 1818. Ter plaatse bevond zich een boerderij in het Fries ook wel pleats genoemd wat plaats betekent. Deze boerderij werd gesticht door de echtelieden B.PH.F.J. van Eysinga en E.E.R. barones van Lynden, die in 1811 waren gehuwd. De boerderij oftewel Het Blauwhuis werd in 1838 afgebroken. In 1818 verrees achter het Blauwhuis een landgoedwoning, die in 1920 verbouwd is tot de huidige vorm van het theehuis De Slotplaats.

In de verdiepte voortuin staat een zonnewijzer die dateert uit 1750. Het is gedeeltelijk een zogenaamde polaire zonnewijzer. De zonnewijzer is naar alle waarschijnlijkheid vervaardigd door of naar aanwijzingen van J.H. Knoop, die rond 1750 de Jhr. Edzard van Burmania, zoon des huizes, onderwees in de wiskunde en navigatie. De tijdwijzer werd in 1787 beschadigd door geweervuur. De tegenwoordige witte beschildering verhult deze beschadigingen. Het tuinornament staat op het snijpunt van de hartlijnen getrokken vanuit de voordeur door de tuin en tussen de beide gemetselde trappen naar het verdiepte gedeelte van de tuin. De zonnewijzer behoort reeds van oudsher ter plaatse; zij het dat het tuinornament eertijds in de achtertuin stond van een buitenplaats aan de weg, het zogenaamde Blauwhuis, dat in 1837 werd afgebroken.

De hardstenen zonnewijzer bestaat uit een een ingesnoerde kolom, met acanthusbladmotief op de voet en spiegelvlakken, waarop de eigenlijke zonnewijzer rust en heeft als bekroning een bol. De eigenlijke zonnewijzer heeft ogenschijnlijk een grillige vorm. De stenen ribben doen dienst als stijlen, waarvan er 22 zijn te tellen; enkele stijltjes beschaduwen elk twee wijzerplaten. De becijfering is in arabische cijfers; alleen de hele uren worden aangegeven. Er zijn vlakke, cilindervormige en holle wijzerplaten. Bij de cilinder aan oost- en westzijde hebben de bovenkanten de vorm van de winterboog en de onderkanten die van de zomerboog. Aan de oostzijde is een zonnetje in reliëf gebeeldhouwd. Zie deze site.

In 1922 werd de boerderij verbouwd in opdracht van de echtelieden Van der Goes-Van Harinxma thoe Slooten tot landhuis, naar ontwerp van de architecten Gerretsen en Endt uit Oosterbeek. Op de achtergevel is een plaquette ingemetseld wat herinnert aan de eerste steenlegging in augustus 1922.

Wordt vervolgd.