Na onze fotosessie bij de ijsvogels stelde ik Jan voor om door te rijden naar Dokkumer Nieuwe Zijlen. Een paar weekenden geleden verbleven we daar tijdens een familieweekend in een mooie groepsaccommodatie. Toen we na dat weekend thuis de tassen uitpakten bleek er een spelletje in een tas te zitten wat thuishoorde in de accommodatie. Omdat we nu toch daar in de buurt waren konden we het spelletje weer terugbrengen naar de plek waar het hoorde. Jan kon zich wel vinden in het voorstel om een rondgang te maken door deze kleine buurtschap.

Terwijl ik met dit bericht bezig was zocht ik op internet wat meer en andere informatie over Dokkumer Nieuwe Zijlen dan de informatie die ik deelde in het vorige bericht, klik hier.

Ik kwam uit op een site met een film uit het Fries Film Archief. Deze film speelt zich af aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, vlak voor de bevrijding. De film is zonder geluid. Op de site staat beschreven wat er te zien is in de film…

Op 14, 15, 16 april 1945 wordt Noordoost Friesland bevrijd. Er wordt daarbij aan de Soensterdijk nabij Dokkumer Nieuwe Zijlen hevig gevochten. Daarbij vallen aan de zijde van de binnenlandse strijdkrachten vier doden.

Deze film van maker Karel Numan begint met beelden van Duitsers die bij Dokkumer Nieuwe Zijlen gevangen worden genomen. Onder deze gevangenen bevinden zich ook veel NSB’ers. De gevangenen worden verzameld in de melkfabriek van Dokkumer Nieuwe Zijlen. Op zondagmiddag 15 april worden ze onder begeleiding van de BS (Binnenlandse Strijdkrachten) naar Kollum gebracht, naar het gymnastieklokaal van de openbare lagere school te Kollum (Mr. Andreaestraat).

Vervolgens toont de film beelden van een aantal leden van de BS groep Noordoost Friesland met een aantal koeriersters. Enkele van de leden zijn Beekman Kapitein (ondergedoken) en Galinga; algemeen commandant NBS Noord Oost Friesland. Het militaire hoofdkwartier was gevestigd in Metslawier. Van hieruit kreeg de BS de instructie voor verder handelen.

Op 17 april, de derde dag van de bevrijding, worden de gevechtswagens van de Canadezen met veel gejuich Dokkumer Nieuwe Zijlen binnen gehaald, op de Willem Loréweg/ Soensterdyk. Als zowel mens als voertuig van het nodige is voorzien wordt vertrokken richting Oostmahorn.

Het bevrijden van Schiermonnikoog liet nog op zich wachten. Voedsel wordt uitgedeeld. Dokkumer Nieuwe Zijlen 45 militaire wagen beladen. Laatse NSBers opgebracht naar openbare Lagere school Kollum. Gemeentehuis Kollum.

Met de schepen, die voor de sluizen in Dokkumer Nieuwe Zijlen lagen, probeerden de Duitsers te ontsnappen. Deze schepen waren gevuld met goederen die door de Duitsers buitgemaakt waren en naar Duitsland getransporteerd moest worden. Dit werd door de sluiswachters verhinderd.

Saluutschoten voor de terugkeer van Bauke Kloosterman. Hij werd in 1945 weggevoerd naar Duitsland. Vader Kloosterman hangt de vlag uit. “nu kan hij eindelijk zelf de bevrijding vieren”. Echtpaar Leenstra (of Leystra) heeft Engelse piloten laten onderduiken in hun huis in Birdaard. Duitsers kwamen er achter en hebben het huis vernietigd. Omke Freerk bij zijn puinhopen. Joodse onderduikers zoeken naar bezittingen in het puin.

Op 11 juni rijden de Canadezen naar Oostmahorn om de Duitse militairen op te wachten die per boot van Schiermonnikoog komen om zich over te geven. Alle Duitse militairen worden streng gecontroleerd. Er waren SS’ers van het vasteland naar Schiermonnikoog gevlucht en de Canadezen wilden deze personen niet laten ontsnappen. De laatste beelden die worden getoond zijn van een feestelijke optocht van de bevolking met muziekkorps in Engwierum en als laatste een parade van Canadezen op de markt in Dokkum.

Bron is deze site. Op die site is ook de 24-minuten durende film te zien.