De ijsvogel; staafjes en kegeltjes en het knipvlies

/ Jetskefotografie

Na de fotosessie in het plasdrasgebied, Surhuizemermieden reden we naar onze volgende bestemming. Daar hoopten we de ijsvogel te zien. Na overleg kwamen Jan en ik erachter dat we daar niet veel tijd konden doorbrengen. Twee minuten voor de gestelde eindtijd kwam het mannetje aanvliegen. Hij streek neer op een perfecte plek. Wat een geluk!

Door een foto uit deze serie werd mijn interesse gewekt en zocht ik op internet naar meer informatie over de ogen van de ijsvogel.

Net als bij mensen bestaat het netvlies van vogels uit staafjes en kegeltjes. Staafjes dienen om licht en donker te onderscheiden en door de kegeltjes worden kleuren en details gezien. Dagactieve vogels hebben meer kegeltjes. Nachtactieve vogels hebben juist meer staafjes, zij kunnen weinig tot geen kleur onderscheiden. Nachtvogels compenseren dit door een beter gehoor. 

Vogels hebben verschillende soorten kegeltjes in verschillende samenstellingen. Zo hebben ijsvogels meer rode kegeltjes waardoor de schittering van het water wordt weggenomen. Ze kunnen zo van bovenaf goed in het water kijken. Vogels die veel onder water jagen hebben juist meer blauwe en groene kegels, daardoor kunnen ze onder water de vissen en andere prooien beter zien.

Na een paar minuten vloog het mannetje naar een hek. Vanaf dat punt keek hij steeds in het water of er een visje gevangen kon worden.

Op onderstaande foto heb ik ‘per ongeluk’ het oog met het knipvlies gefotografeerd en zo kom ik op het volgende stukje anatomie…

In tegenstelling tot de mens heeft een vogel drie oogleden. Naast een onderste en bovenste ooglid hebben ze ook een derde ooglid, het zogenaamde knipvlies. Omdat het hoornvlies altijd vochtig en schoon moet zijn, wordt er regelmatig door traanklieren vocht op het hoornvlies ‘gedruppeld’. Het afvegen van dit vocht gebeurt niet door met de oogleden te knipperen, maar door het sluiten van het knipvlies. Dit knipvlies ‘klapt’ vanaf de snavelzijde over de ogen. Het vlies is doorzichtig en daardoor kunnen ze voortdurend hun omgeving in de gaten houden.

Bij de ijsvogel heeft het knipvlies nog een tweede functie. Als de ijsvogel onder water duikt om een vis te vangen beschermt de vogel zijn ogen door het sluiten van het knipvlies.

19 thoughts on “De ijsvogel; staafjes en kegeltjes en het knipvlies”

    • Dankjewel.
      Ik had het knipvlies wel eens vaker gefotografeerd bij een andere vogel. Die foto heb ik toen weggegooid omdat ik het geen ‘mooi’ gezicht vind. Deze keer dacht ik er anders over en ben mij er in gaan verdiepen. En toen kwam ik van het knipvlies terecht bij de verdeling van de kegeltjes. De natuur zit zo wonderbaarlijk in elkaar.

      Liked by 1 person

      Reply

  5. Wat een goede informatie Jetske! En wat een mooie foto’s super om zo’n plek te weten. De achtergrond met zwart/wit/rood vind ik ook gaaf!

    Liked by 1 person

    Reply

    • Dank je wel, Willie.
      Ik vind dergelijke informatie altijd interessant. Ik vond vroeger biologie al een mooi van en later leerde ik alles over het menselijk lichaam tijdens mijn opleiding tot verpleegkundige.

      Like

      Reply

  7. Niet alleen prachtige foto’s, maar je hebt er ook weer een mooi informatief blogje van gemaakt.

    Het was mooi dat de ijsvogel nu eindelijk eens twee plekjes uitkoos waar we hem wat mooier los van de achtergrond konden fotograferen. Voor het plekje op het hek heb ik mijn nek bijna moeten verdraaien, maar hij staat erop!

    Liked by 1 person

    Reply

  8. De achtergrond in enkele foto’s die zo mooi is afgestemd op de kleuren van de veren van de ijsvogel, de interessante weetjes rond zijn zicht, wat is dit weer een interessante post zeg! Prachtig in beeld gebracht ook.

    Liked by 1 person

    Reply

Leave a reply to Matroos Beek Cancel reply

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.