In onze tuin hebben de huismussen een natuurlijke en veilige broedplek onder de dakpannen van ons huis. Mussen broeden van nature graag in kleine, beschutte ruimtes, zoals openingen onder dakpannen of in muurholtes. Op een plek waar een stukje van een dakpan ontbreekt, hebben ze een ideale ingang gevonden. Achter dit gat, onder het dakbeschot, bouwen ze ieder jaar hun nestje.

Huismussen zijn koloniebroeders: ze nestelen graag dicht bij soortgenoten. Daarom zie je vaak meerdere mussenparen in één dakrand of gevel wonen. Door deze nestgelegenheden onder de dakpannen ongemoeid te laten, dragen we een steentje bij aan het behoud van de huismus, die het door verstedelijking en het verdwijnen van nestgelegenheden steeds moeilijker heeft.

Sinds een aantal jaar hangt er aan de achtergevel van ons huis ook een mussenhotel. Dit speciaal ontworpen nestkast biedt ruimte aan drie mussenpaartjes om veilig te broeden. En met succes – het hotel is erg in trek bij onze gevleugelde tuingasten. Vooral het nestvak aan de zuidkant is populair. De zuidzijde krijgt meer zon en is iets warmer, wat het een aantrekkelijke plek maakt om vroeg in het jaar een nest groot te brengen.

Maar het hotel wordt niet alleen tijdens het broedseizoen gebruikt. Ook buiten de broedtijd maken de mussen er graag gebruik van. Ze schuilen erin bij regen of kou en gebruiken het als veilige rustplek. Toen het hotel afgelopen najaar tijdelijk werd verwijderd vanwege een gevelrenovatie, merkten we duidelijk dat ze van slag waren. Ze bleven rond de plek zoeken en leken hun vertrouwde onderkomen te missen.

We duiken nog even verder de tuin in, waar het verhaal van de huismussen zich voortzet.

In de achtertuin staat al tientallen jaren een hoogstamfruitboom. Helaas begon hij het de laatste jaren zwaar te krijgen. Er kwamen nog nauwelijks bladeren en ook geen appels meer aan de boom. Uit veiligheidsoverwegingen hebben we de boom uiteindelijk flink moeten terugsnoeien.

We hebben bewust een groot deel van de stam laten staan en wel om meerdere redenen. De stam zit vol kleine gaatjes, holtes en spleetjes, waar allerlei insecten graag gebruik van maken. Dat maakt de boom tot een waardevolle voedselbron voor tuinvogels. Bovendien komt de stam goed van pas als steun voor mijn waslijn. Aan de voet van de boom hebben we nu twee kamperfoelies geplant. Die mogen langs de stam omhoog klimmen en zo het dode hout omtoveren tot een bloeiend element in de tuin.

Het verhaal van onze huismussen krijgt een nieuw hoofdstuk. Want nadat de oude appelboom in de achtertuin was teruggesnoeid, ontstond er een idee: zou de overgebleven stam niet een perfect plekje zijn voor een tweede mussenhotel?

Ik ging op internet op zoek naar een verticaal mussenhotel. Er waren leuke modellen te vinden, maar toen ik de reviews las werd ik toch wat terughoudend. Natuurlijk waren er positieve reacties, maar een paar punten kwamen telkens terug: de vliegopeningen zouden te klein zijn, de kastjes moeilijk of helemaal niet te openen (waardoor je ze niet kunt schoonmaken) en vaak waren ze gewoon te krap voor een mussenpaar met 4 tot 6 jongen.

Dat was voor mij het moment waarop ik besloot om er zelf een te maken. Niet voor het eerst trouwens, want ik timmer graag en maak in principe al mijn nestkastjes zelf. Ook deze keer koos ik voor een duurzame aanpak. Bij een lokaal afvalbedrijf haalde ik resthout op, gebruikte schroeven uit mijn oude voorraad en ging enthousiast aan de slag. De planken die ik vond, waren weliswaar een beetje kromgetrokken, maar dat gaf het kastje juist karakter. De kleine kieren die daardoor ontstonden, zorgen nu voor natuurlijke ventilatie en afwatering – onmisbaar voor een gezond mussenhotel. 😉

Het nieuwe mussenhotel hangt, volgens de richtlijnen, op de juiste plek. Bij het ontwerp heb ik ook gelet op hun voorkeuren: zo heb ik bewust een extra vliegopening gemaakt aan de kant die bij het andere hotel duidelijk favoriet is bij de mussen.

Het enige wat ik nieuw heb aangeschaft, is een handgreepje. Bovenaan de betreffende plank zit namelijk een scharnierpunt, waardoor ik de hele zijkant naar boven kan klappen. Zo kan ik het hotel in het najaar eenvoudig openen en schoonmaken.

Een nestkast hoor je overigens op te hangen in het najaar. Vogels kunnen er dan alvast aan wennen. Daarom verwacht ik nu, in het voorjaar nog niet direct bewoners. Afwachten dus. Ik houd jullie op de hoogte.