Vandaag neem ik jullie opnieuw mee naar de begraafplaats in Paasloo. De combinatie van de mist, de aangevroren rijp en de oude grafstenen creëerde een ietwat mysterieuze sfeer wat paste bij mijn stemming om op de vergankelijkheid van het leven te reflecteren.
Voordat ik naar de graven ging richtte ik mijn blik eerst op de kerk. Deze zogenaamde boerenschuurkerk is gebouwd in 1336. De kerk is pas in 1924 voorzien van een orgel. In 1954 is de kerk gerestaureerd in de oude stijl. Het is een bijzondere kerk, doordat het interieur doet denken aan de ‘deel’ van een boerderij, waaraan een koor is toegevoegd. Het orgel is 1924 gebouwd door fa. Pieter van Dam en in 1999 is het orgel gerestaureerd. De begraafplaats is aangelegd in 1880, voor die tijd werd er hoofdzakelijk in de kerk begraven.
Na de fotoserie van de graven van dichter J. C. Bloem en zijn partner Clara Eggink wandelde ik door naar de graven van mijn opa en oma. Mijn oma overleed op 37-jarige leeftijd aan TBC. Ze liet haar man en vier jonge zoons achter, waaronder mijn vader, slechts twee jaar oud. De drie oudste jongens bleven bij hun vader, mijn vader ging bij zijn opa en oma, de ouders van zijn overleden moeder, wonen. Onze opa stierf ruim twintig jaar later, in 1944. Volgens overlevering waren het lieve, zorgzame mensen. Het is jammer dat ik ze niet heb gekend. Ik ben vernoemd naar mijn oma en draag haar naam met trots.
Opa en oma liggen niet in één graf, maar schuin achter elkaar. Dat kan om verschillende redenen zijn. Mogelijk heeft de lange periode tussen hun overlijden daarbij een rol gespeeld. Recent hebben wij, als drie zussen, de grafrechten met tien jaar verlengd. De overige familieleden vonden dit niet nodig. Wij, de drie zussen waren echter mentaal nog niet klaar om deze graven te laten ruimen.
De grafstenen zijn begroeid met korstmossen. Op deze site las ik dat korstmossen grafmonumenten doorgaans niet beschadigen en dat het advies is om de stenen zo min mogelijk schoon te maken. Persoonlijk vind ik de begroeiing een meerwaarde hebben. Het zegt iets over de tijd die verstrijkt en de natuur die zich langzaam weer meester maakt van de stenen. Het voegt een element van vergankelijkheid toe.
Nadat ik de graven van opa en oma had bezocht, wandelde ik rond de kerk en langs het baarhuisje. Aan het baarhuisje hingen spinnenwebben, bedekt met rijp, die de details van de webben duidelijk zichtbaar maakten.
Schrijven met Licht 
Een indrukwekkende blogpost
Stille groet,
LikeLiked by 1 person
Dankjewel, Rob.
LikeLike
Een prachtige reflectie over de vergankelijkheid.
Ik wou dat ik het graf van mijn grootouders (die ik ook nooit heb gekend) nog eens kon bezoeken… Die zijn al lang geruimd. Toch jammer.
LikeLiked by 1 person
Dat had ik je van harte gegund.
Onze vader was verantwoordelijk voor de oude familiegraven en heeft dat nauwgezet gedaan. Het lijkt erop dat wij als drie dochters in zijn voetsporen treden. Met respect voor onze voorouders. ❤️
LikeLiked by 1 person
Mooi is dat.
LikeLiked by 1 person
Wat een mooie graven van je opa en oma. Spijtig dat je hen niet gekend hebt. Hoe erg dat je oma slechts 37 jaar werd.. Als vader dan achter blijven met 4 jongens, hoe verschrikkelijk is dat. Ik was 21 toen mijn vader stierf. De anderen kinderen zijn er nooit naar toe gegaan. Ik kon het graf niet laten ruimen. Ik betaal telkens als er een periode voorbij is. Ik wordt 80 binnen 3 maanden en zal zo lang ik leef zorgen dat het graf niet geruimd wordt. Dat is heel belangrijk voor mij. Mijn grootouders heb ik ook nooit gekend. Wat een mooie blogpost.
LikeLiked by 1 person
Mijn vader heeft niet de moederliefde gekend en heeft het zeker niet makkelijk gehad in zijn leven, maar toch heeft hij ons heel veel liefde gegeven. Dat heb ik altijd bewonderd in hem.
Verdrietig dat jij zo jong je vader moest missen. Respect dat jij het graf niet laat ruimen. Als andere mensen andere keuze maken dan hebben we dat ook te respecteren.
LikeLiked by 1 person
Mooi blog, Jetske. Je grootouders hebben prachtig verweerde grafstenen. Ook hier liggen gelijkenissen in ons verleden voor de hand. Mijn vader heeft als middelste van drie kinderen zijn moeder ook al op jonge leeftijd verloren.
LikeLiked by 1 person
Dankjewel, Jan.
Onze voorbeelden schetsen ook de weerbaarheid van die generatie. Ze hielden zich staande.
LikeLiked by 1 person
Dat heb je weer mooi gezegd. 🙏
LikeLiked by 1 person
Een verhaal om stil van te worden.
LikeLiked by 1 person
Wat mooi al die herinneringen, fijn dat je dat met ons deelt, geeft stof tot nadenken.
LikeLiked by 1 person
De oorsprong van ons bestaan, opdat we dat niet vergeten. ❤️
LikeLike
Mooie log over dit oude kerkhof van je opa en oma
LikeLiked by 1 person
Dankjewel, Marjolein.
De voorliefde voor het dwalen over een kerkhof heb ik geërfd van mijn ouders…
LikeLike
Een heel mooi mysterieus plekje om te koesteren. Prachtige graven van je oma en opa. Mooi onder de natuur. Het zullen wel buitenmannen geweest zijn.
Prachtige blogpost.
LikeLiked by 1 person
Dat doen we zeker. Met respect voor onze voorouders. Ook al heb ik ze niet gekend, ze worden wel geliefd.
LikeLiked by 1 person
Mooie blog !
Jammer dat jij je grootouders niet gekend hebt. Ik weet hoe belangrijk ze zijn geweest voor mij en zie dit ook bij mijn kinderen.
Mooi dat er nog een plek is waar je even heen kunt. Prachtige oude grafstenen, ik snap dat jullie de grafrechten hebben verlengt zolang het nog kan.
Fijne zondag !
LikeLiked by 1 person
Dankjewel!
Ze zijn heel belangrijk. Bij ons moeten wij en onze kinderen het hebben van de verhalen. In onze familie zie je veel verbinding tussen tantes, ooms, neven en nichten. Misschien dat het komt doordat er geen opa’s en oma’s zijn. Misschien komt het door het waarderen van de familieband.
Gisteren was mijn man jarig en toen hebben we weer ervaren hoe warm en gezellig het samenzijn was.
Fijne avond en een goede werkweek gewenst!
LikeLiked by 1 person