De Grote waternavel

Vanaf vogelkijkhut de Catskieker wandelde ik naar riviertje de Linde.

Op internet had ik gelezen dat de Linde (of de Lende) dreigt dicht te groeien door de Grote waternavel. Op deze prachtige ochtend waarbij de waternavel bedekt was met een laagje rijp leek me dat een goede gelegenheid om er een fotoserie van te maken voor mijn weblog. Zie Google Maps.

Grote waternavel is een invasieve oeverplant afkomstig uit Zuid-Amerika en ingevoerd als vijverplant. Doordat sommige vijvereigenaars overtollige planten in de vrije natuur dumpten kon de soort zich verder verspreiden. Kleine fragmenten van de plant die met het water meedrijven, kunnen elders weer uitgroeien tot nieuwe haarden. Vanaf de jaren negentig heeft de plant zich snel verspreid over Nederland. Inmiddels is de verkoop aan consumenten verboden. Bron is deze site.

Vanaf de beide oevers en vanaf het bruggetje heb ik het dikke pakket met waternavel vastgelegd.

Terwijl ik op weg was naar de vogelkijkhut waren twee mannen bezig om vanaf een trailer een boot te water te laten. Op dat moment dacht ik nog dat het vissers waren. Toen ik even later op de oever van de Linde stond en inzoomde op de waternavel en op het bootje heb ik het idee dat ze toch met een ander doel waren gekomen. Misschien dat het onderzoekers waren.

Welke kant je ook opkijkt overal is waternavel. Slechts een smalle vaargeul is niet bedekt met deze waterplant.

En nu is het zaak om die woekerende waterplant weer kwijt te raken. Het Wetterskip (Waterschap) gaat met groot materieel de grote waternavel in De Lende te lijf om zo een goede doorstroming te behouden. Naast de grote waternavel halen ze op bepaalde stukken woekerend riet weg. Een speciale amfibische kraan op rupsbanden haalt de komende weken de exoot uit het water. Die legt het maaisel in een drijvende bak of, waar mogelijk, op de kant. De betrokken grondeigenaren krijgen voor deze ontvangstplicht een vergoeding. Vanuit een kleine boot gaan medewerkers het maaisel dat in het water achterblijft opruimen. Om te voorkomen dat het plantenmateriaal afdrijft, wordt in drie etappes gewerkt. Hierbij wordt telkens een deel van de beek afgeschermd. Bron is deze site.

Na de intensieve bestrijding van de grote waternavel controleert men elke maand of de plant weer terugkomt. Restanten zullen handmatig uit de beek worden verwijderd. Zo te zien is dit een project met een lange adem…

De rivierkreeft in de Dinkel

De mooie wandeling langs de Dinkel eindigde bij deze versperring. Jammer, want de wandeling over de oever van dit riviertje verveelde mij nog lang niet.

Op dit hoge punt klom ik voorzichtig naar beneden en kwam ik uit bij de waterlijn.

Genietend van het uitzicht zag ik plotseling iets bewegen op de bodem van het riviertje. Al snel zag ik dat het een kreeft was. Ik was blij met deze waarneming en begon driftig te fotograferen.  Dat ik helemaal niet zo blij hoefde te zijn met deze waarneming dat leerde ik pas later…

Rivierkreeften zijn zoetwaterkreeften die in sloten, meren en rivieren leven. De rivierkreeft die oorspronkelijk in Nederland thuishoort is de Europese rivierkreeft (Astacus astacus). Dit is een inheemse soort. De soort is in Nederland bijna helemaal verdwenen door het achteruitgaan van de waterkwaliteit en verlies van geschikt habitat. In ons land hebben we nu te maken met een plaag van wel honderdduizenden Amerikaanse rivierkreeften. In 1985 werd de Amerikaanse rivierkreeft voor het eerst waargenomen in de Nederlandse wateren. Het gaat hier om wat in jargon een ‘invasieve exoot’ heet. De kreeft heeft nauwelijks of geen natuurlijke vijanden en vermenigvuldigt zich daardoor razendsnel. In principe eet de rivierkreeft vooral waterplanten maar als het beest hongerig is, wordt het een alleseter.

De enorme verspreiding van de Amerikaanse rivierkreeft leidt tot een afname van de biodiversiteit in de Nederlandse sloten. De kreeften vreten de sloten kaal, waardoor ander leven er onmogelijk wordt. De enige serieuze vijand van de rivierkreeft naast de mens is de reiger. De rivierkreeft is kwetsbaar als hij van schil verandert en jongen krijgt. Op dat moment graaft de kreeft holletjes in de oevers van sloten waardoor die worden aangetast. Het gevaar daarvan is dat koeien die uit de sloot willen drinken te water raken. Waterschappen en boeren hebben daarom belang bij bestrijding van de kreeft.

De meest voor de hand liggende oplossing voor de grote verspreiding van rivierkreeft in Nederland lijkt dan ook om de sloten en plassen leeg te vissen en de rivierkreeft te eten. Op dit moment zijn er maar een handjevol vissers die gericht rivierkreeft vangen. Hun vangst vindt gretig aftrek. Bron is deze site.