Vandaag plaats ik het laatste deel van het vierluik over Foekje Dillema. Foekje bracht de laatste jaren van haar leven door in het woon- en zorgcentrum Meckama State in Kollum, waar ze overleed op 5 december 2007. Na haar tragische schorsing uit de atletiekwereld leidde zij een teruggetrokken leven; ze bleef vooral in haar geboorteprovincie Fryslân en vermeed de publiciteit. Voor degene die het verhaal van Foekje willen nalezen verwijs ik naar de website van Vereniging van Gendergeschiedenis.

Vanuit Burum reed ik naar Meckema State in Kollum. Op internet had ik gelezen dat er op de gevel van het woon- en zorgcentrum een grote afbeelding van Foekje prijkt. Een ode aan Foekje. Ik parkeerde mijn auto vlakbij de hoofdingang, maar kon de afbeelding niet direct ontdekken. Ik sprak een man aan die achter een rolstoel liep met daarin een oudere man, mogelijk zijn vader. Ik vroeg waar ik de afbeelding kon vinden, en de jongere man wees me de weg. De man in de rolstoel keek me aan, met tranen in zijn ogen, en fluisterde: “Ús Foekje…”

Ik moest dus aan de achterkant van het gebouw zijn. Het was een prachtige wandeling door een parkachtig decor, terwijl het wolkendek langzaam verder opbrak. Al snel zag ik de indrukwekkende afbeelding van Foekje: ze stond in de starthouding op de atletiekbaan. Een plek aan deze kant van het gebouw is eigenlijk veel mooier dan aan de kant van de parkeerplaats.

Ik stak de fraaie brug over en vanaf de overkant maakte ik foto’s, waarbij de afbeelding weerspiegeld werd in het rustige water. Dit gaf het beeld nog meer diepte en sfeer.

Toen ik daar zo omhoog keek naar de indrukwekkende afbeelding vroeg ik me af hoe het zou zijn geweest als Foekje in de huidige tijd haar atletiekcarrière had beleefd. Haar situatie zou in ieder geval anders zijn geweest door de gewijzigde regels, maatschappelijke aandacht voor gender- en seksediversiteit, én voortdurende discussies over inclusie binnen de sport. Foekje zou waarschijnlijk niet direct levenslang zijn geschorst op basis van haar intersekse status, maar had wel te maken gekregen met medische onderzoeken en ingewikkelde procedures rond haar toelating tot vrouwenwedstrijden. De kans is reëel dat zij psychisch en maatschappelijk meer steun had ontvangen, en haar prestaties zouden met meer respect zijn behandeld. Toch blijft de discussie over de rechtvaardigheid van de huidige regels groot; atletes in Foekjes situatie komen nog steeds in een juridisch, medisch en maatschappelijk spanningsveld terecht. Op de website van ‘Seksediversiteit voor iedereen’, kun je er over lezen.