‘Het Water Komt’ is de titel van de indrukwekkende documentaireserie die onlangs werd uitgezonden vanwege de Watersnoodramp zeventig jaar geleden. Ik vond de uitzendingen waarin nabestaanden hun verhaal vertelden heel indrukwekkend.

Een groter contrast tussen het weer op 1 februari 1953 en het weer tijdens het maken van deze fotoserie bestaat er niet. De Watersnoodramp in 1953 en de fotoserie die ik maakte bij De Waddenzee was voor mij de aanleiding om dieper in de materie te duiken…

De basis van de kustlijn zoals wij die nu kennen is zo’n 10.000 jaar geleden gelegd. 8.000 jaar voor onze jaartelling lag de kustlijn 75 kilometer noordelijker. Het was het einde van de laatste IJstijd. De zeespiegel lag 30 tot 40 meter lager dan nu, Nederland lag vast aan het Verenigd Koninkrijk. De ijskappen smolten en de zeespiegel begon te stijgen. Vanaf dat moment startten de Nederlanders de strijd tegen het water…

Voor de liefhebbers heb ik hieronder een filmpje geplaatst met uitleg over de geschiedenis van de kustlijn, over de werking van eb en vloed, over springvloed en over De Waddenzee als natuurgebied. (Helaas krijg ik het filmpje niet gecentreerd.)

Vanaf het moment dat de zeespiegel ging stijgen begon men met het bouwen van dijken. De dijken gaven echter geen zekerheid. De dijken waren in die tijd veel lager en zwakker. Daardoor werden dijken sneller overspoeld of ze bezweken. Door de eeuwen heen zijn er diverse watersnoodrampen geweest waarvan ik alleen de allergrootste noem:

• Sint-Elizabethvloed in 1421
• Sint-Catharinavloed in 1516
• Pontiusvloed in 1552
• Allerheiligenvloed in 1570
• Sint-Maartenvloed in 1686
• Kerstvloed in 1717

De Allerheiligenvloed in 1570 was de allerergste in de geschiedenis. In dat jaar verdronken 9000 mensen en meer dan 70.000 hoornbeesten! Bron is deze site.

Zo door de jaren heen hebben we de zee bedwongen door het Deltaplan en het bouwen van steeds hogere en stevigere dijken. Ons kan niets meer gebeuren…

Althans dat dacht men. Maar nu worden de gevolgen van klimaatverandering schrijnend zichtbaar. De zeespiegel stijgt en de bodem daalt. De dreiging vanuit de zee is ook nu urgent, en actueler dan ooit. Want ‘het water komt weer’ als gevolg van de wereldwijde klimaatcrisis. Hoe houden we dit keer droge voeten? Wat hebben we geleerd van toen? Hoe houden we ons binnenland veilig? In de naoorlogse jaren werd er niet geluisterd naar ingenieur Johan van Veen. Hebben we er van geleerd en luisteren we nu wel naar wetenschappers?

De problemen met overstromingen hebben we over onszelf afgeroepen door eeuwenlange ontginning en ontwatering van veengrond. Dat is de reden dat onze bodem is gedaald. De natuurlijke barrière achter het duingebied is daardoor verdwenen. De bescherming van de westkust vergt een andere aanpak dan die van de noordkust. In het interessante tv-programma De Kennis Van Nu special vertelt men o.a. over de nieuwe manier van beschermen van onze kust. Hieronder zoom ik alleen in op de bescherming van de kust van Noord-Nederland…

Groningen en Friesland zijn op dit moment veilig. Het achterland wordt beschermd door een dijk, door kwelders, door de Waddenzee en door de Waddeneilanden. Maar is Noord-Nederland ook beschermd bij een stijgende zeespiegel en intensivering van stormactiviteiten en extreme neerslag door klimaatverandering? De veiligheid van de dijk over een lengte van 50 km ter hoogte van het dorpje Wierum is twijfelachtig. Daar komt bij dat de kwelder bij Wierum dreigt te verdwijnen. Het ophogen en dus het verbreden van de dijk is geen optie omdat het dorp stijf tegen de dijk is aangebouwd. Men onderzoekt nu de mogelijkheid om de kwelder bij Wierum weer terug te brengen in de oorspronkelijke staat. De kwelder heeft dan niet alleen een beschermende functie tegen de stijgende zeespiegel, maar wordt ook een plek voor flora en fauna.

Tijdens het maken van deze fotoserie ben ik niet helemaal doorgereden naar Wierum. Onderstaande foto maakte ik op deze plek.

Voor bovenstaande informatie heb ik o.a. deze bron gebruikt. Op die site zijn meerdere interessante filmpjes te bekijken.