Na de fotosessies aan de Waddenzee reed ik via de Oudebildtdijk…

….naar Sint Jacobiparochie. Sint Jacobiparochie (Sint-Jabik in het Frysk) is een dorp met 1765 inwoners (2021) in de gemeente Waadhoeke, in de Nederlandse provincie Friesland. Zie Google Maps. Sint Jacobiparochie ontstond in 1505, toen Het Bildt door arbeiders uit onder meer Zuid-Holland, Zeeland en Friesland werd ingedijkt. Het heette aanvankelijk Wijngaarden, naar het Zuid-Hollandse Wijngaarden waar de nieuwe bewoners vandaan kwamen. Het nieuwe Wijngaarden vormde een rooms-katholieke parochie die aan de apostel Jacobus was gewijd. Na verloop van tijd ging de naam van de parochie over op het dorp. Het kan ook zijn dat het dorp werd vernoemd naar de echtgenote (Jacoba) van een van de edelen die het gebied liet ontginnen. Bron is deze site. In het centrum van het dorp staat een kleurrijke kerk genaamd ‘De Groate Kerk’.

Naast de kerk staat een verzetsmonument. Het kunstwerk is gemaakt door Vreni Wagner, een regionale kunstenares uit Westhoek. Het is een helder transparant object bestaande uit 24 geknibbelde glasplaten. In zowel het glas als de granieten sokkel is de kleur groen verwerkt. Groen is de kleur van de hoop. Op het monument staat de tekst: ‘ôns frijhyd ontstaan út ôfbroken levens’. De inwoners van het Bildt gedenken allen die hun leven hebben gegeven of verloren in de strijd voor onze vrijheid.

Drie zijden van de kerk zijn gepleisterd en afgewerkt met de kleur Bentheimer geel. Aan de noordzijde (achterkant) van ‘De Groate Kerk’ is de bakstenen muur zichtbaar gebleven. Aan die kant van de kerk hangt een plaquette. Deze plaquette herinnert aan de periode dat de Joodse Yael Ekart in 1943 zat ondergedoken bij de familie Dijkstra. Yael heeft in de periode ‘De Groate Kerk’ enkele malen bezocht.

Sint Jacobiparochie is bekend vanwege de start van een van de pelgrimsroutes naar Santiago de Compostela. Een tocht van 2700 kilometer. Het eerste deel van deze route wordt in het Fries het Jabikspaad (Jacobspad) genoemd.

De oorsprong van het Jabikspaad ligt in de geschiedenis van de eerste boeteling die vanuit Friesland op pelgrimage werd gestuurd. Abt Freerk van Hallum zond omstreeks 1170 vanuit het Norbertijner Klooster Mariëngaarde heer Asing op boetepelgrimage. Zijn reisgenote Gertrudis bereikte Santiago de Compostela. Zij is de eerste Friese pelgrim naar “Sint Jacob” die wij bij name kennen. De plaats waar klooster Mariëngaarde stond ligt aan het Jabikspaad (etappe Oude Bildtzijl – Stiens). Bron is deze site.

Het Jabikspaad is 130 kilometer lang en loopt tot aan Hasselt in de Kop van Overijssel. Daar komt ook het Gronings-Drentse Jacobspad aan, om vervolgens via Deventer, Nijmegen en Maastricht aan te sluiten op andere pelgrimsroutes naar Santiago de Compostela. Zowel het startpunt Sint Jacobiparochie (‘parochie van Sint Jacob’) in Friesland, als het gehele netwerk van pelgrimsroutes en Santiago de Compostela zelf zijn gewijd aan Sint Jacobus. Bron is deze site. In het muurtje rondom de kerk staan 37 (grote) plaatsnamen die men op weg naar Santiago de Compostella passeert. Ik laat er hier een aantal zien.

Aan de oostkant van de kerk staat een paaltje met de term Refugio’. Op internet vond ik wat dat betekent. Refugio is een nieuwe eenvoudige overnachtingsmogelijkheid voor pelgrims in historische Friese kerken. Stichting Santiago aan het Wad startte in samenwerking met Stichting Alde Fryske Tsjerken dit initiatief op het Friese platteland. Pelgrims zijn lange afstand wandelaars of fietsers in bezit van een pelgrimspas. De kerken bieden een eenvoudige slaapplek tegen bescheiden vergoeding. Ze hebben er zelfs een Friese naam voor: ‘tsjemping’: een samenvoeging van ‘tsjerke’ (kerk) en camping. De opzet van Refugio’s is geïnspireerd door de Camino der Lage Landen 2018. Bron is deze site.