Tijdens mijn fotoronde op 29 december zag ik een buizerd. Een buizerd is de algemeenste en meest opvallende roofvogel van Nederland. De roofvogel zit vaak op de uitkijk in bomen en op paaltjes. Een buizerd zien is echter wel wat anders dan het vastleggen op de foto. In de regel is de buizerd gevlogen voordat de auto tot stilstand is gekomen. Afgelopen week had ik geluk. Deze buizerd zat aan de kant van de weg. Ik zette de auto stil en maakte enkele foto’s door het voorraam. Omdat de buizerd bleef staan kon ik ook nog een paar foto’s maken door het geopende zijraam.
Bijzonder dat de buizerd niet gelijk wegvloog.
Even later vloog de buizerd dan toch op om vervolgens een eindje verderop op een paaltje neer te strijken.
…
Met deze buizerd vliegen we het jaar 2022 uit en het jaar 2023 in. Dank jullie wel voor het volgen van mijn weblog en het geven van de reacties in het afgelopen jaar. Ik hoop jullie ook in het nieuwe jaar hier weer te treffen.
Kerstfeest 2022 is weer voorbij. Kerstfeest was voor de christelijke muziekvereniging De Bazuin en dus ook voor mij een drukke periode. Op vrijdagavond gingen we in kleine groepjes kerstliederen spelen ‘langs de streek’. Op kerstavond en op eerste kerstdag begeleidden we de kerkdienst in de Grote kerk in Blokzijl. Die diensten kun je hier en hier terugzien. Ik zit op de buitenste rij aan de linkerkant. Het samen musiceren was mooi en waardevol om te doen.
Op eerste kerstdag zaten we met de gezinnen van drie zussen aan een Amerikaans buffet. Met drie generaties en bijna compleet waren we met 17 personen. Het was goed en gezellig. Op tweede kerstdag kwamen onze kinderen langs en zaten we een aantal uren gezellig bij te praten bij de houtkachel. Op die dag maakte ik ook een fotoserie van huismussen die met z’n allen aan het diner zaten bij de vetbollen….
Ik ben deze week nog een aantal extra dagen vrij en kan zo wat extra klussen doen en dus weer de nodige lichaamsbeweging krijgen…
Ieder jaar is er in Steenwijk een kerstwandeling. Dit jaar was de wandeling op 17 december. Ook onze kerk had de deuren opgesteld. Vanwege de kerstwandeling werd voor ieder kerkraam een decoratie gemaakt. Met deze decoraties werd het kerstverhaal uitgebeeld. De decoraties zijn gemaakt door leden van de kerk. Families en interessegroepen gingen met elkaar aan de slag. Prachtig om te zien hoeveel creativiteit er is binnen de gemeente. Hieronder heb ik foto’s van een aantal raamdecoraties geplaatst.
Ook onze interessegroep, fotografie deed mee. Het thema wat wij mochten uitbeelden was: ‘De herders in de stal’ uit Lucas 2 vers 16. We kozen voor een compilatie van foto’s gemaakt door de leden van de groep. Daarbij hebben we ons niet beperkt tot de herders in de stal, maar hebben we het breder getrokken. Bovenaan is het nacht. In het midden zijn de herders en de schapen in het veld. Onderaan zijn we in de stal, waar kindje Jezus in de kribbe ligt.
Voor mijn bijdrage ben ik naar het huis met stal van mijn nichtje gereden. Ik zou daar wellicht de ‘ingrediënten’ vinden voor mijn bijdrage. De pop van de kinderen wikkelden we in een jutezak. Mijn achternichtje wandelde eerst even met ‘kindje Jezus’ door de woonkamer.
Vervolgens gingen we met z’n drieën naar de stal. Op het moment van fotograferen stonden er geen schapen in de stal, die foto’s heb ik dus uit het archief gehaald. Met Photoshop heb ik een herder in de stal geplaatst. We vonden in de stal een lege kribbe en stro. Daarvan maakten we een bedje voor de baby. Mijn nichtje beeldde Maria uit. Uiteraard kwam mijn achternichtje ook kijken bij ‘kindje Jezus en moeder Maria’.
Na de fotosessie bij het monument ‘De Schaatser’ reden Jan en ik door het centrum van Sint Jansklooster. Voorbij het dorpje sloegen we linksaf richting Beltschutsloot. In de buurt van Beltschutsloot zagen we veel schaatsers op het ijs. Ik parkeerde de auto aan de kant zodat we daar foto’s konden nemen. Het eerste wat opviel waren de klompen. In deze streek is het niet ongebruikelijk om op klompen te lopen. Bij natuurijs worden de schaatsen ondergebonden en de klompen blijven achter op de oever…
Het ijs was op die bewuste vrijdag nog helemaal niet betrouwbaar. Toch trokken velen zich daar niets van aan en gingen het ijs op. Schaatsen op ondergelopen land is nog tot daaraan toe, maar deze foto’s zijn gemaakt bij een doorgaande diepe vaart.
Natuurijs geeft een vorm van gekte. Vanochtend sprak ik erover met iemand die al bijna haar hele leven aan het water woont. Als er een paar schaatsers (red. waaghalzen) zich op het ijs wagen dan denken anderen dat het vertrouwd is. En zo krijg je het zogenaamde sneeuwbaleffect. Een enkeling heeft Ice Spikes (ijspriemen) om de nek hangen. Als men door het ijs zakt en men heeft nog de tegenwoordigheid van geest dan kan men met behulp van deze priemen uit het wak komen.
Groot was de verontwaardiging van Jan en mij toen we mensen met kleine kinderen op het ijs zagen. Dat een volwassene onverantwoord gedrag heeft dat is tot daaraan toe, maar dat ze ook de kinderen daarin meeslepen dat vind ik absurd. Ook dat kwam ter sprake in het gesprek wat ik vanochtend had. Zij ventileerde dezelfde verontwaardiging. Zij heeft mensen daar wel op aangesproken, maar dan werd er niet naar haar geluisterd. Jammer!
En dan nu het verhaal van de ‘Verloren schaatsen’ zoals de titel aangeeft. Er kwamen drie mannen aan schaatsen. Een van de mannen kwam te vallen. De buiteling heb ik niet kunnen fotograferen, maar wel het moment dat de man beduusd op het ijs zat. Wat was er nu gebeurd? Hij was zijn beide schaatsen verloren en die lagen naast elkaar pakweg zes meter terug. De schaatsen waren finaal onder de schoenen vandaan geknapt. Bijzonder is dat het met beide schaatsen tegelijk gebeurde. Dan mag je ook wel beduusd kijken. Er zat voor deze mannen niets anders op dan weer terug te gaan naar de auto. Een geluk bij een ongeluk was dat ze nog maar net aan hun tocht waren begonnen en dat de auto dichtbij stond. Een typisch voorbeeld van materiaalmoeheid…
Voor Jan en mij was het mooi geweest. Na deze laatste stop stapten we in de auto om terug te rijden naar huis daar waar de houtkachel brandde en de koffie wachtte.
Tijdens de koffie herinnerde Jan mij eraan dat ik hem nog een keer zou meenemen naar het monument ’De Schaatser’. Dat leek me een goed plan op die bewuste winterdag. Tijdens de koffie konden we nog niet bevroeden dat we, op weg naar ‘De Schaatser’, ook echte schaatsers in De Weerribben zouden vastleggen. Het schaatsen op natuurijs was niet verantwoord, toch lieten velen zich er niet van weerhouden om de ijzers onder te binden.
Na de fotosessie in De Weerribben…
… reden we via Wetering, Nederland, Blokzijl, Moespot en de Leeuwte naar Sint Jansklooster. Jan had de fotoserie gezien die ik in augustus 2022 van het monument maakte, maar toen we eenmaal bij het monument stonden was hij onder de indruk hoe kunstig dit beeld is gemaakt. Het kunstwerk is namelijk gemaakt van kleine schaatsjes, de zogenaamde Friese doorlopers. Albert Weijs, woonachtig in Sint Jansklooster maakte dit kunstwerk.
‘De Schaatser’ is een ode aan Evert van Benthem, van Benthem, geboren in Sint Jansklooster, won in 1985 en in 1986 de Elfstedentocht. In 1985 ontdekte Van Benthem na de finish dat er er een stuk ijzer uit zijn rechterschaats was gebroken. Ook dat heeft de kunstenaar terug laten komen in het kunstwerk. Door het grijze weer waren enkele foto’s al min of meer zwart/wit geworden. Ik heb toen maar besloten om ook andere foto’s om te zetten naar zwart/wit.
Een paar weken geleden was ik te gast bij mijn fotomaatje, Jan in Fryslân. We besloten om een ritje te maken langs enkele oude Friese kerken en torens. Ik had de avond daarvoor wat voorwerk gedaan en een aantal kerken/torens opgezocht op internet. En zo koersten we na de koffie als eerste naar de kerktoren in Eagum. Het zal door de witte kleur komen dat het torentje zo in het oog springt. Het is een baken in het vlakke Friese landschap. Waarom er alleen nog een toren staat en geen kerk heeft Jan op zijn weblog beschreven. Klik hier voor de geschiedenis van deze toren.
Jan en ik wandelden over het kleine kerkhof. Op Google Maps is goed te zien hoe klein deze begraafplaats is. Er zijn nog hele oude grafstenen waarbij de tekst nog amper is te lezen. Verder was er een grafsteen die bijna tot kunst is verheven. De steen met de tekst ‘Ta oantinken…myn leave frou…’ (In herinnering… mijn lieve vrouw…)
Ruim 50 jaar geleden heeft het Bittergenootschap Frisia van de Groninger studentenvereniging Vindicat bedacht dat de kerktoren van Eagum in het midden van de wereld staat. En voor wie het niet gelooft… “Eagum leit midden yn e wrâld. Sân tredden van e toer dêr is it middelpunt. Dy`t net leauwe wol kin it neitrêdzje.” (Eagum ligt in midden in de wereld. Zeven stappen vanaf de toren is het middelpunt. Wie het niet gelooft kan het narekenen.)
Met een gedenksteen, direct naast de toren, en een herinneringstegeltje wordt die plek gemarkeerd. Dat deze plek en de Groninger studenten een speciale band hadden bleek wel uit het feit dat elk jaar, tijdens de introductieweken, deze plek door de studenten werd bezocht. Op de tegel staat: 7 hoanestep fen en toer 7 – 10 – 1972 (7 hanenstappen van de toren…). Onlangs heeft de Vereniging hier bij de toren haar 185-jarig bestaan gevierd. De plaquette op de laatste foto herinnert daaraan.
Nadat we een rondje over het kerkhof hadden gemaakt wandelden we nog wat verder door deze kleine buurtschap. Buiten Eagum zette ik de auto nog even in de berm. Daar hadden we zicht op een klein stukje skyline van Leeuwarden. Op de foto is o.a. de Achmeatoren te zien. Nog een laatste blik op de toren zonder kerk van Eagum en toen vervolgen we onze weg…
We wandelen verder in het Waterloopbos. Het Waterloopbos is een voormalig terrein voor waterloopkundig onderzoek bij Vollenhove in de provincie Flevoland. Het was een proefterrein en nevenvestiging van het Waterloopkundig Laboratorium in Delft. Het gebied wordt gekenmerkt door restanten en ruïnes van bouwsels van het laboratorium. Nadat het zijn functie als plek voor grootschalige proefopstellingen van waterkeringen en dammen verloor ontwikkelde er zich een moerasbos. Bron is Wikipedia.
We komen aan bij een rij golfmachines. Dit vind ik een van de mooiste delen in het Waterloopbos. Het Waterloopkundig Laboratorium beschikte over 40 exemplaren. Het golfschot voor de machines kon heen en weer bewegen en ook roteren, waardoor een ander type golf kon ontstaan.
In het Waterloopbos vind je de schaalmodellen van zo’n dertig grote waterwerken uit de hele wereld. De Deltawerken zijn hier ontworpen, maar ook de havens van Rotterdam, Lagos, IJmuiden, Istanbul en Bangkok. Het Waterloopkundig Laboratorium deed jarenlang onderzoek in het Waterloopbos en bootste met water, stuwen, dammen en golfslagmachines de werkelijkheid na.
Een paar weken geleden was ik op stap met mijn fotomaatje, Jan. We kozen voor de Ecokathedraal in Mildam. Toen we daar met de auto aankwamen bleek ‘de parkeerplek van Jan’ bezet te zijn. Er is daar geen officiële parkeerplaats, men wordt geacht een eind verderop te parkeren. Voor iemand die niet goed ter been is zoals Jan is het niet te doen om eerst een halve kilometer te moeten lopen voordat hij aan de wandeling in de Ecokathedraal kan beginnen. Gelukkig had hij deze keer een privéchauffeur mee en was het nu geen probleem. Bij de Ecokathedraal is Jan uitgestapt en ben ik verder gereden naar de parkeerplaats. Vanaf daar heb ik in een rap tempo de halve kilometer afgelegd.
Toen ik weer bij de Ecokathedraal aankwam trof ik daar een paar vrolijke mannen aan. Deze man is een van de vrijwilligers in de Ecokathedraal. Hij was hout aan het sprokkelen. Om die reden had hij de auto geparkeerd op het enige illegale parkeerplekje. Jan heeft meteen de parkeerkwestie met hem besproken en heeft gevraagd of er een invalideparkeerplaats kan komen. De man vond het een goed idee en zou de vraag meenemen naar de groep vrijwilligers.
We namen afscheid van de man en wandelden de Ecokathedraal in. De bouwsels in het voorhof van de Ecokathedraal had ik nog niet met eigen ogen gezien. Ondanks dat er mooi zonnig weer was voorspeld kwam daar helaas niets van terecht. We moesten het doen met een grijze dag.
Behalve het ontbreken van zonnig weer bleek ook dat de echte herfstkleuren nog niet aanwezig waren. We hebben ons echter prima vermaakt. Gelukkig zorgde Jan met zijn rode vest voor de nodige kleur. 🙂
Een eindje verder doemde een huisje op. Door het windstille weer werd het mooi weerspiegeld in het water. Dit huisje is het Kooihuis. Dit is tevens de plek waar alle materialen worden opgeslagen.
De groep onder begeleiding van de kooiker en zijn kooikerhondje arriveerden ook bij het Kooihuis. Het kooikerhondje had zijn werk goed gedaan en werd beloond met een bot.
Aan de achterkant van het Kooihuis keek ik samen met gezins- en familieleden uit over de vijver met de tamme eenden.
Bij het Kooihuis werden we hartelijk ontvangen door andere vrijwilligers dan die van de excursie. We konden kiezen tussen warme chocolademelk met slagroom of een ´Penneutje´. Voor de jongeren was er gelegenheid om marshmallows te warmen bij het vuurtje. Kortom het was een gezellig samenzijn.
Ik praatte bij met kapitein, Roelof Muis. Roelof Muis en ik zijn geboren en getogen in buurtschap Wetering. Ik ken hem dus al van kinds-af-aan. Roelof heeft in de Kooi van Pen heel veel werk verzet. Hij was o.a. betrokken bij het uitbaggeren van de plas en de sloten.
En toen was de mooie ochtend voorbij en werd het tijd om terug te keren naar de auto’s. De mensen konden kiezen of ze met de boot teruggingen of te voet. Om mensen die slechter ter been zijn de gelegenheid te geven om met de boot terug te gaan gingen wij weer wandelend terug.
Vrijwilligers van de Kooi van Pen, heel veel dank voor deze prachtige excursie.
Vandaag wandelen we verder in de eendenkooi, de Kooi van Pen.
We kwamen uit bij een aanlegsteiger. De boot kwam net aanvaren. Op deze plaats vond de wisseling van de groepen plaats. De ene groep stapte uit de boot en ging te voet verder. Wij stapten in de boot en vervolgden de excursie vanaf het water.
Tijdens de wisseling van de wacht had de kooiker een moment van rust. Daarbij werd de pijp aangestoken.
Op de boot zat ik op het voorste bankje. Zo had ik ruim zicht. Erika, staand op de voorplecht, was vanaf dat moment onze gids.
In de Kooi van Pen komen otters voor. Deze kooi was de eerste plek in Nederland waar in 2002 waar de eerste drie otters, voorzien van zenders, zijn uitgezet. Tijdens de jarenlange herintroductieprogramma werd er in de eendenkooi vele plassen en vaarten uitgebaggerd. Verder werd er door gewijzigde waterinlaat de kwaliteit van het water optimaal. De otter is onder water een oogjager en helder water is noodzakelijk om een vis te achtervolgen. Na de eerste uitgezette otters in de Kooi van Pen volgden er meer uitzettingen van visotters vanuit het buitenland (31 in totaal) in andere gebieden in Nederland. Nu 19 jaar later leven er in Nederland ca 450 otters en hiermee is de status van levensvatbare populatie bereikt.
Zoals ik al eerder heb geschreven wordt deze eendenkooi onderhouden door een grote groep vrijwilligers. Het doel is om de eendenkooi als cultureel erfgoed te onderhouden. Daarnaast wil men door goed landschapsbeheer de biodiversiteit terugbrengen in dit gebied. Het gebied waar de grote vuurvlinder zich thuisvoelt.
Hieronder volgt een stukje geschiedenis over de Kooi van Pen. In dat verhaal wordt ook duidelijk hoe de groep vrijwilligers tot stand is gekomen.
De oprichter en kooiker Jan-Harmens Pen werd opgevolgd door zijn zoon Harm-Jans Pen en later door kleinzoon Jan Pen. In Tweede Wereldoorlog is de Kooi van Pen verkocht aan het rijk in het kader van de grootschalige inpoldering die gepland stond voor heel Noordwest Overijssel. In die tijd werd kooiker Jan Pen geholpen door Joost ter Meer, die later als kooiker de eendenkooi pachtte van Staatsbosbeheer. Joost ter Meer was een oom van mij. Dat was de reden dat ik als kind tijdens excursies voor familie en vrienden al in de eendenkooi kwam.
Joost ter Meer werd opgevolgd door Wim ten Klooster. Wim was in dienst van Staatsbosbeheer en pachtte de eendenkooi. Hij combineerde het werk bij Staatsbosbeheer met het werk binnen de eendenkooi. Vanwege andere prioriteiten binnen Staatsbosbeheer moest hij zijn werk als kooiker stoppen en kon alleen hobbymatig zijn werk blijven doen in de eendenkooi. In 2008 is Wim ten Klooster als officieel kooiker en pachter van de eendenkooi gestopt. In die tijd waren er nog maar weinig vangsten in de overgebleven 7 vangpijpen. Voor 1 persoon waren de 5 kooiplassen met 18 vangpijpen niet meer te onderhouden als hobby.
In 2004 is er een vrijwilligersgroep gevormd om de eendenkooi te behouden als cultuurhistorisch monument. Onder leiding van de kooiker Wim ten Klooster werden de vrijwilligers van 2004 t/m 2007 opgeleid voor het onderhoudswerk in de eendenkooi. Na het stoppen van de kooiker werkten de vrijwilligers zelfstandig aan de onderhoudswerkzaamheden met ondersteuning van Staatsbosbeheer. De vrijwilligersgroep is sinds 2010 als officiële vrijwilligersgroep van Staatsbosbeheer, de terreineigenaar van de Kooi van Pen. In overleg met Staatsbosbeheer worden de werkzaamheden afgestemd die in de eendenkooi moeten plaatsvinden.
Door het steeds groter worden van de groep vrijwilligers is het noodzakelijk geworden de werkzaamheden groepsgewijs uit te voeren en dit vroeg om meer aansturing en professionalisering. Een gevolg hiervan is dat in 2015 de ‘Stichting Vrijwilligersgroep Kooi van Pen’ is opgericht. Bron is deze site.
Schrijven met Licht 