Gemaal A.F. Stroïnk, open dag

Tijdens de Nationale Molen- en Gemalendag op zaterdag 13 mei opende Waterschap Drents Overijsselse Delta de deuren van het gemaal A.F. Stroink in Vollenhove. Met dank aan mijn zus voor de tip die ze appte naar Jan en naar mij. Jan en ik besloten samen te gaan, dat was wel zo makkelijk met het parkeren. Op dezelfde ochtend hadden we een rondvaart in De Wieden. Tijdens die tocht maakte ik onderstaande foto van het gemaal.

Het gemaal Stroïnk regelt het peil op de boezem (waterbergingsgebied) van Noordwest-Overijssel en indirect van de polders in Noordwest-Overijssel, de polder Nijeveen-Kolderveen en het stroomgebied van de Vledder- en Wapserveense Aa. De totale oppervlakte van dit gebied is ruim 50.000 hectare.

Het gemaal is een monumentaal pand en een rijksmonument. In 1918 is een start gemaakt met de bouw van het gemaal A.F. Stroïnk en in 1919 werd de eerste installatie in werking gesteld. De tweede installatie werd in 1920 in gebruik genomen. Op 9 juni van datzelfde jaar was de officiële opening van het stoomgemaal. Het is in 1918 gebouwd met twee pompen en twee rechtopstaande stoommachines. In 1928 is de derde pomp gebouwd. Deze pomp diende aanvankelijk om water dat werd afgelaten van het Meppelerdiep (om Meppel te ontlasten) uit te pompen op de Zuiderzee.

We kwamen binnen in het gedeelte wat oorspronkelijke de ketelruimte was. Nu wordt het gebruikt als werkplaats en magazijn. In deze ruimte is een afzonderlijke unit gebouwd voor kantoorgebruik. Het hoger opgaande gedeelte van het gebouw met de dwarskap herbergt de machine-installaties.

De horizontale schroefpompen worden aangedreven door 2 dieselmotoren en 1 elektromotor. De totale maximale capaciteit van het gemaal bedraagt thans 3200 m3 per minuut. Op deze site kun je alle technische specificaties lezen.

Het stoomgemaal is vernoemd naar dijkgraaf A.F. Stroïnk. Deze dijkgraaf heeft zich hard gemaakt voor het instellen van bemaling van het gebied, waarbij hij ook over de provinciegrens heen heeft gekeken. Hij heeft de inwoners van Drenthe en Noordwest-Overijssel ervan weten te overtuigen dat de invloed van bemaling een positief effect zou hebben.

Naast het gemaal staat een hoogwaterkanon. Door het afvuren van schoten werden inwoners gewaarschuwd voor dreigende overstromingen. De kanonnen werden eeuwenlang gebruikt totdat de Afsluitdijk werd gerealiseerd.

  • 1 seinschot: wanneer het waterpeil van de Zuiderzee met 2,3 meter was gestegen ten opzichte van het normale waterpeil.
  • 2 seinschoten: bij een verdere stijging van 50 centimeter tot een hoogte van 2,8 meter.
  • 3 seinschoten: zodra het water tot aan de kruin van de dijk stond.
  • 4 seinschoten: bij een dijkdoorbraak.