Mijn zus had een heel goed voorstel en dat was om samen een bezoek te brengen aan het Wouda-gemaal in Lemmer. Op 18, 19 en 20 februari werd het gemaal onder stoom gebracht en was het gemaal open voor publiek. En zo reisden we gewapend met onze camera’s en proviand af naar Lemmer.
Nadat we de auto geparkeerd hadden op de daarvoor bestemde parkeerplaats liepen we eerst naar de brug over het Streamkanaal. Vanaf de brug maakten we enkele foto’s van het grootste nog werkende stoomgemaal ter wereld.
Daarna wandelden we over het pad richting het gemaal. Onderweg maakten we foto’s van het gemaal en de omgeving.
Het gemaal is vernoemd naar Ir. Dirk Frederik Wouda (1880-1961), toen hoofdingenieur van de Provinciale Waterstaat. Hij was verantwoordelijk voor het ontwerp en de uitvoering van het gemaal in de stijl van de Amsterdamse School. Deze stijl kenmerkt zich door gebruik van expressieve en fantastische vormen, welke verwant zijn aan het expressionisme. Met berekenen van werktuigbouwkundige installaties werd Ir. Wouda bijgestaan door Ir. J.C. Dijxhoorn (1862-1941) van de Technische Hogeschool Delft. Op de omlijsting op onderstaande foto staan de eerste vier zinnen van het Frysk folksliet / Fries volkslied
Het bouwkundig en technisch waardevolle Wouda-gemaal is sinds 1977 een beschermd monument en staat vanaf 1998 op de Werelderfgoedlijst van Unesco.
Na de kassa werden we naar het bezoekerscentrum geleid.
In het bezoekerscentrum kregen we een korte speelfilm te zien over het aanstaande jubileum en het onder stoom brengen van het gemaal. In oktober 2020 bestaat het gemaal namelijk 100 jaar. Na de film werden we ingedeeld in groepen voor de rondleiding. Voor de indeling werd gebruik gemaakt van gekleurde kaartjes. Iedere groep bestond uit 20 personen. Voor de jonge bezoekers werd de rondleiding extra aantrekkelijk gemaakt door middel van een vragenlijst.
Totdat onze kleur werd omgeroepen vermaakten we ons in de panoramazaal. Vanuit die ruimte hadden we een mooi en weids uitzicht richting het IJsselmeer.
De rondleiding startte aan de zuidwestkant van het Wouda-gemaal. Op de voorgrond staan de brandstoftanks.
De 60 meter hoge schoorsteen is een herkenbaar baken voor schippers op het IJsselmeer. De schoorsteen werd gebouwd in 1919 en was na anderhalf jaar bouwen af. Dat was een specialistisch werk. Er werden voor de bouw speciale bakstenen gebruikt. Deze zogeheten radiaalstenen lopen iets taps toe. Firma Canoy-Herfkens Steenfabrieken te Venlo bouwde de schoorsteen inclusief een bliksemafleider voor 15.685 gulden, zo valt te lezen in het boek ‘Het Ir. D.F. Woudagemaal, een levend Werelderfgoed op stoom’. Op deze site kun je alles lezen over de bouw, over de blikseminslag en over de herbouw van deze schoorsteen.
Wordt vervolgd.
Schrijven met Licht 
Even opgezocht wat een gemaal wel is 🙂 . Denk dat Jan er ook over geschreven heeft, over het woord dan. Wauw heel benieuwd hoor. Zulke dingen ken ik niet. Interessant.
LikeLiked by 1 person
Jan heeft er idd in het verleden ook over geschreven.
LikeLiked by 1 person
een technisch hoogstandje indertijd Jetse…
een site die ook ook wel zou willen bezoeken
knappe interessante reportage
prettige avond
LikeLiked by 1 person
Het is al lang geleden dat ik daar was. Sindsdien staat er al enige tijd een nieuw bezoek op het verlanglijstje. Maar alsof de duvel ermee speelt, heb ik vaak slechte benen in de week waarin het gemaal onder stoom wordt gebracht. Het is er dus nog niet van gekomen.
Ik kijk uit naar de rest van je serie. En stiekem hoop ik dat je ook nog wat video-opnamen hebt gemaakt, al was het maar vanwege het geluid. 🙂
LikeLiked by 1 person
Ik heb inderdaad video-opnames gemaakt. Het geluid van de machines is inderdaad indrukwekkend, maar ook de geur. Helaas kan ik dat laatste er niet bijleveren op internet. 🙂
LikeLiked by 1 person
Ik was er in 2013 voor ‘t laatst. Heb er prachtige foto’s kunnen maken vanaf statief. Ik lees dat je er nu een ronde doet onder begeleiding. Lijkt me leuk en leerzaam maar het beperkt me wel in m’n fotografische mogelijkheden als je steeds op sleeptouw wordt genomen. Is een rondgang onder begeleiding verplicht ? of mag je ook op eigen houtje een rondje doen.
Benieuwd naar je foto’s die je binnen hebt gemaakt
LikeLiked by 1 person
Wij zijn ook niet van de rondleidingen. We hebben ongeveer 5% van het verhaal gehoord. Enerzijds omdat het verhaal overstemd werd door de mechanische geluiden en anderzijds omdat een rondleiding en fotograferen van details niet samengaan. We raakten dan ook flink achterop en niemand die ons ‘kwaad’ aankeek.😜 Sterker nog, een vrijwilliger/toezichthouder liep met ons mee, omdat hij aanbood om de tas van mijn zus vast te houden terwijl zij aan het fotograferen was. Ze heeft namelijk geen fotorugtas en moest haar tas steeds weer neerzetten terwijl zij een foto nam.
Ik weet eigenlijk niet of een rondleiding verplicht is.
LikeLiked by 1 person
Hoe het tegenwoordig is weet ik niet. Ik ben er voor het laatst in 2006 geweest. Het bezoekerscentrum was er toen nog niet, maar je kon alleen naar binnen met een rondleiding. Zodra we binnen waren heb ik me stukje bij beetje los weten te maken van de groep. Nadat ik voor de tweede keer door de gids was aangesproken om toch wel wat bijeen te blijven, gaf de beste man het op. Daarmee kreeg ik wat meer ruimte om te fotograferen.
LikeLiked by 1 person
Ben daar een keer in de zomer geweest, schitterend nog werkend stoom gemaal,
jammer dat ik wat te laat was voor een bezoek binnen
dat werd ivm de korte tijd dat ze zouden sluiten afgeraden door de dames aan de kassa
Mooie foto’s en uitleg, ook leuk die link over de schoorsteen,
dat is nog heel wat geweest zeker voor toen die tijd de bouw met hun middelen van toen
LikeLiked by 1 person
Pingback: Ir D.F. Wouda-gemaal te Lemmer (2) | Schrijven met Licht